کاربرد ظروف آزمایشگاهی

به گزارش آزما تجهیز: آیا تا به حال فکر کرده اید که تولید ظروف آزمایشگاهی در ابعاد و انواع مختلف به چه دلیل بوده است و ظروف آزمایشگاهی بر اساس ساختار در چه مواردی استفاده می شوند؟ با اطلاع از کاربرد هریک از ظروف آزمایشگاهی می توانید با دقت بالاتری آزمایشهای خود را انجام دهید و نتیجه صحیح تری از آزمایش ها کسب کنید.

کاربرد ظروف آزمایشگاهی

بالن آزمایشگاهی

بالن آزمایشگاهی ظرفی شیشه ای شبیه به گلابی با گردن باریک و بلند و مدرج شده است که برای حرارت دادن، تقطیر و به حجم رساندن محلول بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. بالن های آزمایشگاهی در شکل های متنوعی وجود داشته که با توجه به هدف کار، نوعی خاص از آن به کار می رود. بالن ته گرد از جنس بوروسیلیکات مقاومت حرارتی بالایی داشته و تا ۴۰۰درجه سانتی گراد را می تواند تحمل کند.

گرد بودن ته آن باعث شده تا حرارت به طور یکنواخت در آن پخش شود

و مستقیما در معرض شعله قرار گیرد.

بالن ته صاف در مقایسه با ته گرد راحت تر روی سطح قرار می گیرد

ولی در هنگام گرم شدن حرارت در کف بالن متمرکز شده

و برای جلوگیری از شکست آن باید روی توری نسوز قرار گیرد.

بالن ژوژه نوع دیگری از انواع بالن های آزمایشگاهی است

که عموما برای ساخت محلول هایی با غلظت مشخص و در حجم های دقیق استفاده می شود.

روی گردن بالن خط نشانه ای وجود دارد که حجم دقیق بالن نشان می دهد، همچنین درصد خطای حجم اندازه گیری شده هم روی بالن ژوژه درج می شود. در مواقعی که نیاز به ورود همزمان چند ماده و خروج ماده ای دیگر وجود داشته باشد، از بالن های چند دهانه استفاده می شود. در کاربردهای تخصصی تر مانند اندازه گیری کمی نیتروژن در مواد شیمیایی، از بالن کجلدال طبق استانداردهای موجود به کار می رود.

 

ارلن مایر

ظرف شیشه ای مخروطی شکل با قاعده پهن و دهانه باریک است

که برای نگه داری محلول ها و حرارت دادن به آن در آزمایشگاه استفاده می شود.

ویژگی بارز ارلن مایر، جنس بوروسیلیکاتی آن است که می تواند دما را تا ۴۰۰درجه سانتی گراد را تحمل کند. از طرفی دهانه باریک ارلن تا حد خوبی از تبخیر حلال جلوگیری کرده و قابلیت بسته شدن دارد. ارلن مایر در ۴ نوع مختلف وجود دارد. برای کشت و نگه داری محلول های زیستی و سایر مواد، ارلن درپیچ دار مناسب است.

در مواقع جوشاندن، به حجم رساندن و جداسازی مواد ارلن با دهانه گشاد و برای آزمایش هایی مانند تیتراسیون و تبلور مجدد ارلن دهانه باریک پیشنهاد می شود. به دلیل باریک بودن دهانه ارلن، مواد داخل آن راحت تر جابه جا می شوند. در هنگامی که هدف بدست آورن گاز و یا بخار خاصی از محلول باشد، ارلن خلا کاربرد پیدا می کند. این نوع ارلن یک خروجی در کنار دهانه اش دارد که می تواند به پمپ خلا نیز متصل شود.

در صورت نیاز به جداسازی و فیلتر ماده ای خاص از محول، می توان از ارلن خلا استفاده کرد.

 

بشر

بشر یکی از ظروف آزمایشگاهی بسیار پرکاربرد است

که در اندازه و جنس های مختلفی وجود دارد.

بشر در سه جنس شیشه ای، پلاستیکی و فلزی ساخته شده که با توجه به نوع ماده و شرایط آزمایش می توان از هر یک از انواع موجود استفاده کرد. بشرهای شیشه ای مقاومت حرارتی بالاتری از نوع پلاستیکی داشته و در برابر فعل و انفعالات شیمیایی مقاوم تر است.

بشرها از نظر اندازه و شکل ظاهری به سه گروه تقسیم می شوند.

رایج ترین بشر، نوع استاندارد آن است که ارتفاعی ۴/۱برابر قطر دارد و برای آماده سازی محلول ها به کار می رود. بشرهای بلند با ارتفاعی در حدود دو برابر قطر، برای آزمایش های تیتراسیون مناسب است. بشرهای تخت معمولا برای گرم کردن محلول ها در حمام داغ و انجام واکنش های کریستالیزاسیون استفاده می شود. بشر همانند ارلن و بالن برای ساخت محلول و هم چنین گرم کردن آن قابل استفاده است اما همانند ارلن یا بالن درپوش نداشته و بخارات حاصل از واکنش خارج خواهد شد.

همچنین دقت حجمی بشر کمتر از بالن های حجمی است.

لوله آزمایش

لوله آزمایش یکی از پرکاربردترین وسیله های آزمایشگاهی است

که یک سر بسته U شکل و یک انتهای باز دارد.

لوله های آزمایش شیشه ای در انواع مختلف برای کاربردهای گوناگون طراحی شده اند. لوله های با ضخامت کم که لوله تست نامیده می شود، بیشتر برای مخلوط کردن مایعات، کشت و نگه داری محلول ها استفاده می شود. لوله های جوش برای گرم کردن وحرارت دادن محلول استفاده می شود که نسبت به لوله های تست ضخامت بیشتری داشته و معمولا بلندتر هستند.

لوله های آزمایش درب دار یکی دیگر از انواع پرکاربرد لوله های آزمایش است که در دو نوع شیشه ای و پلاستیکی وجود دارد. لوله های درپیچ دار برای نگه داری مایعات مانند خون و محلول های کشت باکتری به مدت طولانی و در حجم های کم گزینه مناسبی به شمار می رود. نوع دیگری از لوله های درپیچ دار که به لوله فالکن معروف اند انتهای مخروطی شکل داشته و در دستگاه های سانتریفیوژ قرار می گیرند.

بیشتر بدانیذ:لوله آزمایش

این لوله ها در مدت زمان مشخصی با دور بالا چرخیده می شوند تا فاز جامد داخل مایع جدا شود.

لوله های فالکن برخلاف لوله های آزمایش درجه بندی داشته و در حجم های مشخصی وجود دارد.

 

پیپت

یکی از انواع پیپت ها، پیپت مدرج است.

پیپت مدرج لوله ای شیشه ای با یک انتهای باریک است

که برای اندازه گیری و برداشتن حجم دقیقی از مایعات در آزمایشگاه به کار می رود. بدنه پیپت بر حسب حجم آن مدرج شده و وابسته به دقت اندازه گیری است. با افزایش حجم پیپت ، دقت اندازه گیری کاهش می یابد. پیپت مدرج در مقایسه با استوانه مدرج دقت بالاتری دارد، زیرا با کم شدن قطر پیپت انحنای مایع در سطح کمتر و دقت اندازه گیری بیشتر می شود.

نوع دیگری از پیپت ها، پیپت های حباب دار است که برای انتقال حجم کمی از مایعات کالیبره شده اند. پیپت پاستور در دو نوع شیشه ای و پلاستیکی وجود دارد و برای برداشتن مقدار اندکی از مایع کاربرد دارد و به عنوان قطره چکان نیز شناخته می شود. پیپت پاستور پلاستیکی یک لوله کوچک با انتهای حبابی شکل در حجم های ۱،۲،۳،۵ سی سی است که با فشردن حباب انتهایی، خلا ایجاد شده و مایع به داخل کشیده می شود.

نوع شیشه ای آن درجه بندی نداشته و نیاز به یک حباب پلاستیکی دارد که به انتهای آن متصل شود و خلا ایجاد کند. پیپت پاستور در مقایسه با پیپت مدرج و یا حباب دار دقت بالایی نداشته و برای کاربردهای دقیق استفاده نمی شود.برای پر و خالی کردن پیپت می توان از پوآر پیپیت استاندارد و یا پیپت پرکن استفاده کرد. پوآر یک حباب پلاستیکی بزرگی است که سه خروجی دارد و با فشردن آن ورود و خروج مایع کنترل می شود.

پیپت پرکن نیز به پیپت متصل شده با چرخش غلطک آن، خلا نسبی ایجاد شده و مایع به داخل آن کشیده می شود.

 

بورت

یکی از پرکاربردترین وسایل آزمایشگاه های شیمی تجزیه، بورت برای انجام تیتراسیون است. بورت در انواع مختلفی عرضه می شود. بورت های حجمی لوله ای شیشه ای یا پلاستیکی است که در نوک آن شیر توقف و کنترل جریان وجود دارد. به کمک این شیر، محلول در حجم های متغیر را می توان بسیار دقیق اندازه گیری کرد و انتقال داد.

بورت ها در انواع اتوماتیک و پیستونی یا دیجیتال در موارد خاص استفاده می شود.

بورت همانند پیپت وسیله ی اندازه گیری حجم محلولی به شمار می رود

با این تفاوت که دقت بالاتری داشته و درجه بندی آن بر خلاف پیپت به گونه ای است که صفر آن در بالا قرار دارد.

استوانه مدرج

استوانه مدرج لوله ای پلاستیکی یا شیشه ای با انتهای تخت است

که برای اندازه گیری سریع حجم مایعات به کار می رود. هرچه حجم استوانه ها کمتر و باریک تر باشند، دقت اندازه گیری بیشتر است. استوانه های مدرج پلاستیکی سبکتر و ارزان تر از شیشه ای هستند و احتمال شکستن و خرد شدن وجود ندارد ولی استوانه مدرج شیشه ای ضمن شفاف بودن برای اندازه گیری های دقیق، پیشنهاد می شود.

استوانه مدرج در مقایسه با پیپت و بورت دقت کمتری دارد و برخلاف بورت به پایه برای نگه داری نیازی ندارد.

 

پتری دیش

پتری دیش یکی از ظروف ضروری در آزمایشگاه های میکروبیولوژی به شمار می رود.

این ظورف به شکل استوانه هایی کم عمق با دیواره ی کوتاه و درب دار است.

پتری دیش ها در دو نوع شیشه ای و پلاستیکی ساخته می شود

که نوع شیشه ای آن را میتوان استریل و دوباره استفاده کرد.

پتری دیش عموما برای کشت سلولی و میکروارگانیسم ها کاربرد دارد

و در بعضی موارد برای نگه داری قطعات ریزی از نمونه استفاده می شود.

کاربرد ظروف آزمایشگاهی = راهکاری بهینه برای افزایش کیفیت آزمایش

پیست (آبفشان)

پیست بطری پلاستیکی درب دار از جنس پلی اتیلن است

که یک نازل در بالای آن قرار که با فشردن بدنه آن، مایع داخل پیست خارج می شود.

جنس ببطری پیست پلی اتیلن از این وسیله برای شست و شو وسایل آزمایشگاهی

و همچنین انتقال مایعات استفاده می شود.

دسیکاتور

دسیکاتور ظرفی شیشه ای به شکل قابلمه است که به عنوان جاذب رطوبت در آزمایشگاه کاربرد دارد. داخل دسیکاتور ماده ی جاذب رطوبت مانند سیلیکاژل قرار داشته و روی آن را یک صفحه مشبک می پوشاند که محل قرار گیری بوته نمونه است. درپوش دسیکاتور سمباده زده شده و روغن کاری شده است تا جلوی نشت گاز و بخار گرفته شود. دسیکاتور در دو نوع معمولی (بدون شیر) و خلا (شیردار) وجود دارد.

دسیکاتور شیردار به پمپ خلا متصل می شود و از این طریق هوا و رطوبت از محفظه دسیکاتور تخلیه می شود.

شیشه ساعت

شیشه ساعت ظرفی دایره ای شکل و مقعر است

که در قطرهای متنوعی وجود داشته و برای کاربردهای مختلفی در آزمایشگاه ها به کار می رود. شیشه ساعت در دو نوع شیشه ای و پلاستیکی تولید می شود که نوع پلاستیکی یکبار مصرف بوده و شیشه ای آن قابلیت استریل شدن و استفاده دوباره دارد. شیشه ساعت در مقایسه با سایر ظروف آزمایشگاهی ضخامت بیشتری دارد و اغلب برای گرم کردن نمونه استفاده می شود.

قیف

عموما برای جابه جایی و انتقال مایعات یا ذرات جامد از ظرفی به ظرف دیگر از قیف استفاده می شود. قیف ها انواع مختلفی دارند و یکی از تجهیزات آزمایشگاهی پرکاربرد محسوب می شود. قیف معمولی، ساده ترین نوع قیف ها و به شکل مخروطی است که یک گردن باریک در انتهای آن وجود دارد.

با توجه به نوع ماده می توان قیف شیشه ای یا پلاستیکی استفاده کرد.

قیف دکانتور یا قیف جدا کننده برای جدا کردن مایعات با چگالی متفاوت استفاده می شود.

در انتهای قیف یک شیر جداکننده قرار داردکه با باز شدن شیر، مایع از آن خارج می شود.

قیف بوخنر یکی از انواع قیف ها است که با نیروی مکش برای جداسازی و خالص سازی مواد در آزمایشگاه های شیمی به کار می رود. قیف بوخنر سر استوانه ای با سوراخ های ریز دارد و به صورت پلاستیکی و شیشه ای وجود دارد. قیف ایمهوف در دو نوع شیردار و بدون شیر وجود دارد که اکثرا برای تصفیه فاضلاب و ته نشینی مواد جامد موجود در مایعات کاربرد دارد.

پس از گذشت زمان مشخصی، رسوبات ته نشین شده اندازه گیری می شوند.

 

شیشه پودری دهان گشاد

شیشه های دهان گشاد ساده، به صورت رنگی و شفاف در دسترس است که نوع رنگی آن معمولا برای مواد حساس به نور استفاده می شود. گشاد بودن دهان این شیشه ها باعث آسان تر شدن انتقال نمونه های پودری می شود. درپوش شیشه ها معمولا پلی اتیلن یا شیشه های بوروسیلیکات است که جلوی نشت بخارات را می گیرد.

شیشه مایعی دهان تنگ

در آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی، شیشه مایعی دهان تنگ برای نگه داری مایعات، محلول ها و اسید و باز ها پرکاربرد ترین  ظروف آزمایشگاهی است.

درپوش شیشه ها مانع از خروج بخارات مایع و ورود هوا می شود.

این شیشه ها تنها برای نگه داری مایعات به ویژه اسید وباز مناسب است زیرا مقاوت شیمیایی نسبتا بالایی دارند.

شیشه های مایعی دهان تنگ برخلاف بشر و ارلن مدرج نبوده و برای اندازه گیری حجم کاربردی ندارند.

 

میکروتیوب

میکروتیوب لوله هایی از جنس پلی پروپیلن با انتهای مخروطی شکل در حجم های اندک (چند میکرولیتر تا چند میلی لیتر) با درپوش پلی اتیلنی اند که تحمل دمایی از بازه ی ۸۰- تا ۱۲۱ درجه سانتی گراد دارند.

میکروتیوب ها مناسب برای سانتریفیوژ مقادیر اندک محلول و نگه داری پودر و مایعات است